Cây chè Shan rừng Việt Nam hiện nay được tìm thấy tự nhiên hoặc canh tác dưới 2 dạng: dạng rừng cổ thụ và dạng bụi công nghiệp.
1. Chè Shan rừng dạng cổ thụ
Cây chè Shan mọc hoặc được gieo trồng từ lâu đời và phát triển tự nhiên trong rừng ở các tỉnh có biên giới với Trung Hoa và Lào. Những cây chè Shan này sống lâu năm nên trở thành những cây cổ thụ, có thân đường kính lớn 21m với chiều cao 5 – 10 m. Rặng Tây Côn Linh tỉnh Hà Giang, Tà Xùa tỉnh Sơn La, Suối Giàng tỉnh Yên Bái v.v… là những nơi hiện có những rừng cây chè Shan cổ thụ này. Có cây được cho là gán nghìn năm tuổi.
Ngoài một số cây chè cổ thụ đã có mặt tự nhiên từ hàng trăm năm trước, cây chè Shan rừng còn được trồng theo hình thức Giâm cành hoặc trồng bằng hạt. Vì cây chè Shan cổ thụ có hình thể cao to như thế nên khi thu hoạch phải trèo lên cây mới thu hái được búp và lá chè. Tuy nhiên vẫn còn nhiều nơi cây chè bị chặt nguyên thân, hoặc nguyên cành rồi sau đó mới từ từ hái lá. Chè Shan rừng lúc thu hái phải leo lên cây. Công việc trồng, chăm sóc, thu hoạch chè Shan rừng ở tỉnh Tây Bắc thường gắn liền với tập tục của đồng bào các dân tộc thiểu số như HMông, Dao, Tày, Thái với đặc điểm gần như là khai thác tự nhiên, không đầu tư thâm canh nên có thể nói trà Shan tuyết cổ thụ là loại trà hữu cơ, sạch và an toàn.
2. Chè Shan dạng bụi công nghiệp
Hạt của cây chè Shan rừng được thu lượm và trồng theo luống và chăm sóc cắt tỉa tạo tán như nương chè công nghiệp. Búp và lá chè Shan dạng bụi công nghiệp được thu hái bằng tay hoặc bằng máy.
Trích nguồn: Cây chè shan rừng Việt Nam – Nguyễn Quốc Vọng – Hiệp hội chè VN
